١. کوردگال نامه‌ک
وه‌رگێڕان له فارسی/ده‌رییه‌‌وه بۆ کوردی، چاپخانه‌ی ئاراس، هه‌ولێر، کوردستان، ٢٠١٢ (٢٤٨ لاپه‌ڕه).
ئهم کتێبه داگره له کوردی پیدیا یان ناوه‌ندی ئاراس
کوردگال نامه‌ک شاکارێکی به‌نرخ و بێوێنه‌ی مێژووی کۆنی کورد و به‌لوچه. ئهم کتێبه له لایه‌ن ئاخوه‌ند محه‌مه‌د سالح کوردی زه‌نگه‌نه‌ی به‌لوچه‌وه له ساڵی ١٠٧٠ هیجری به‌رابه‌ر به ١٦٥٩ی
زایینی دا نووسراوه.
نووسه‌ر که‌سێکی زانا و تێگه‌یشتوو و ده‌وڵه‌تدارێکی بڵندپایه بووه. ناوبراو له ساڵی ١٦٥٩ز له ده‌رباری مێرنشینی قه‌ڵاتی به‌لوچه‌کان له به‌لوچستان ده‌ستبه‌کار بووه و پاش ماوه‌یه‌ک بۆ پله‌ی وه‌زیری گه‌وره به‌رز کراوه‌ته‌وه و بۆ پێنج فه‌رمانڕه‌وای براهوییه به‌لوچه‌کان لهم پله‌یه‌دا کاری کردووه.
زایینی دا نووسراوه.
نووسه‌ر که‌سێکی زانا و تێگه‌یشتوو و ده‌وڵه‌تدارێکی بڵندپایه بووه. ناوبراو له ساڵی ١٦٥٩ز له ده‌رباری مێرنشینی قه‌ڵاتی به‌لوچه‌کان له به‌لوچستان ده‌ستبه‌کار بووه و پاش ماوه‌یه‌ک بۆ پله‌ی وه‌زیری گه‌وره به‌رز کراوه‌ته‌وه و بۆ پێنج فه‌رمانڕه‌وای براهوییه به‌لوچه‌کان لهم پله‌یه‌دا کاری کردووه.
گرنگی ئهم کتێبه بۆ مێژووی کورد هه‌روه‌کو مێژوونوس و زمانه‌وه‌ان و فه‌یله‌سوفی به‌ناوبانگی کورد مامۆستاجه‌مال نه‌به‌ز باسی ده‌کا له شه‌ره‌فنامه که‌متر نییه (سه‌یر بکه ل: ١٩ کوردگال
نامه‌ک).
نامه‌ک).
ئهم کتێبه سه‌رچاوه‌یه‌کی باوه‌ڕپێکراوی به‌هێزه له‌مه‌ر مێژووی هاونه‌ژادی کورد و به‌لوچ. به پێی گێڕانه‌وه‌ی ئه کتێبه، به‌لوچ به ڕه‌سه‌ن له کورده ماده‌کانن و پاش دامه‌زرانی ده‌وڵه‌تی کوردیی ماد له ساڵی ٨٥٣ پێش زایین بۆ پاراستنی سنوره‌کانی ڕۆژهه‌ڵاتی ده‌وڵه‌تی ماد له‌سه‌ر فه‌رمانی پاشای مه‌زنی کورده ماده‌کان که‌یقوباد بۆ ئهم ناوچانه‌ی ئێستا لێی نیشته‌جێن و به به‌لوچستان ناسراوه کۆچیان کردووه.
به‌لوچه‌کان لهم ناوچانه دا تا ئێستا ماونه‌ته‌وه و نه‌چوونه‌وه سه‌رزه‌وی باپیرانیان که ده‌که‌وێته خوارووی ده‌ریای خه‌زه‌ر.
ئهم کتێبه به درێژی باسی مێژووی کورده به‌لوچه‌کان ده‌کات له سه‌رده‌مه مێژووییه جیاجیاکانی ماده‌کان، هه‌خامه‌نشییه‌کان، ئه‌سکه‌نده‌ری مه‌قدۆنی، سیلوکییه‌کان، ئه‌شکانییه‌کان، ساسانییه‌کان و خه‌لیفه‌کانی ئیسلام.
بۆ زانیاری زیاتر ده‌توانی ئهم کتێبه لهم ماڵپه‌ڕاانه‌ی خواره‌وه داگری:
www.kurdipedia.info یانwww.araspublisher.com
٢. مێژووی به‌لوچ و به‌لوچستان - ڕه‌سه‌نایه‌تی به‌لوچ له کورده ماده‌کان
ئهم کتێبه له دوو به‌ش پێک هاتووه:::: به‌شی یه‌که‌م، لێکۆلینه‌یه‌کی زانستییه له‌سه‌‌رڕه‌سه‌نایه‌تی نه‌ژادیی به‌لوچ له کورده ماده‌کان که له نووسینی منه. به‌شی دووه‌م، وه‌رگێرانی کتێبی' مێژووی به‌لوچ و به‌لوچستان'ه، له ئوردووه‌وه بۆ کوردی،
چاپخانه‌ی ئاراس،
.(هه‌ولێر، کوردستان، ٢٠٠٥ (به گشتی ٣٠٣ لاپه‌ڕ
ئهم کتێبه له دوو به‌ش پێک هاتووه:::: به‌شی یه‌که‌م، لێکۆلینه‌یه‌کی زانستییه له‌سه‌‌رڕه‌سه‌نایه‌تی نه‌ژادیی به‌لوچ له کورده ماده‌کان که له نووسینی منه. به‌شی دووه‌م، وه‌رگێرانی کتێبی' مێژووی به‌لوچ و به‌لوچستان'ه، له ئوردووه‌وه بۆ کوردی،
چاپخانه‌ی ئاراس،
.(هه‌ولێر، کوردستان، ٢٠٠٥ (به گشتی ٣٠٣ لاپه‌ڕ
ئهم کتێبه داگره له کوردی پیدیا یان ناوه‌ندی ئاراس
لێکۆلێنه‌وه‌‌که‌ی من ورد بوونه‌وه‌کی زانستییانه‌یه له سه‌ر ڕه‌سه‌نایه‌تی نه‌ژادیی به‌لوچ و براهوییه‌کان که ده‌گه‌ڕێنه‌وه سه‌ر کورده ماده‌کان.
لێکۆلینه‌وه‌که له‌سه‌ر بنه‌مای چه‌ندین کتێب و سه‌رچاوه‌ی مێژوویی کۆن ، سه‌رده‌مه جیاجیاکانی کۆچی به‌لوچ و براهوییه‌کان و هاوچه‌شنی زمانی کوردی و به‌لوچی تاووتوێی زانستی ئه‌نجام ده‌دا.
لێکۆلینه‌وه‌که له‌سه‌ر بنه‌مای چه‌ندین کتێب و سه‌رچاوه‌ی مێژوویی کۆن ، سه‌رده‌مه جیاجیاکانی کۆچی به‌لوچ و براهوییه‌کان و هاوچه‌شنی زمانی کوردی و به‌لوچی تاووتوێی زانستی ئه‌نجام ده‌دا.
'مێژووی به‌لوچ وبه‌لوچستان' کتێبێکی گرنگی مێژووی کورد و به‌لوچه. میر نه‌سیر خان ئه‌حمه‌د زه‌یی به‌لوچ مێژوونوس وزمانه‌وانی به‌ناوبانگی به‌لوچ نوسیویه‌تی که دانیشتووی شاری کوێته پایته‌ختی به‌لوچستانی پاکستانه. به‌رگی یه‌که‌می ئهم کتێبه، که من وه‌رمگێڕاوه، له لایه‌ن ئه‌کادمیای به‌لوچی له ساڵی ١٩٨٨ له کوێته چاپ و بڵاوکراوه‌ته‌وه.
بۆ زانیاری زیاتر، لهم ماڵپه‌ڕانه‌‌ی خواره‌وه ده‌توانی ئهم کتێبه‌ش داگری:
No comments:
Post a Comment